1 : ยึดถือคำว่า “ประโยชน์สุข” เป็นเป้าหมายของชีวิต
อะไรไม่มีประโยชน์อย่ าทำ อย่ าคิดทำ ให้ทำแต่สิ่งที่มีประโยชน์ ผลสุดท้ายสิ่งที่เราจะได้รับคือความสุขแง่คิดดีๆ จาก ดร.สุเมธ
ทั้งหมดนี้สะท้อนให้เห็นว่าคุณค่าและความสุขในชีวิตไม่ได้ขึ้นอยู่กับตัวเลขอายุแต่อยู่ที่ไลฟ์สไตล์และหัวใจที่ไม่มีคำว่าเกษียณ
ดร.สุเมธ ตันติเวชกุล เลขาธิการมูลนิธิชัยพัฒนา ปาฐกถาพิเศษ หัวข้อ “สูงวัยอย่ าง มีคุณค่า น้อมพัฒนา เศรษฐกิจพอเพียง”
ในงานประชุมวิชาการประจำปีที่ประชุมผู้บริหารองค์กรของรัฐที่จัดตั้งขึ้นตามพระราชบัญญัติเฉพาะ (ทอพ.) “ประชารัฐร่วมใจ
สู่สังคมสูงวัยอย่ างมีคุณภาพ”
2 : อย่ าลืมเอาจิตไปพักผ่อน บ้าง
หลายคนเมื่อเกษียณแล้ว มักใช้เวลาหาแต่ความสุขทาง “กาย” พากายไปเที่ยว ไปพักผ่อน ไปสูดอากาศไปกินอาหารดีๆ
แต่กลับละเลยไม่คิดที่จะเอาจิตไปพักผ่ อ น ทั้งที่กายกับจิตนั้นสัมพันธ์และมีอิทธิพลต่อกัน ดร.สุเมธบอกว่า โดยส่วนตัว
ทุกครั้งที่มีจังหวะได้พักผ่ อ น เว้นวรรคชีวิตนานๆ จึงมักถือโอกาสเอาจิตไปพักด้วยการบวช ครั้งล่าสุด บวชตอนอายุ 65
เป็นพระสายวัดป่าอยู่ที่สกลนคร
3 : ใช้ชีวิต อย่ างมี “สติ”
ไม่ว่าจะเป็นการมีสติในการกิน แทนที่จะกินตามใจปาก สนองความอย า กของตัวเอง แล้วต้องให้ห ม อ จ่ายย า ลดไขมัน
ลดน้ำตาล ทำไมเราไม่ลองหันมาลดที่ “ปาก” ของตัวเอง ด้วยการใช้สติในการพิจารณาอย่ างมีเหตุมีผลทุกครั้งในการกิน
4 : น้อมนำหลักเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ในการดำเนินชีวิต โดยมี “เหตุผล” เป็นเครื่องนำทาง
เหตุผลเป็นผลผลิตของปัญญา ดังนั้น จึงต้องรั ก ษ า ศีลเสียก่อน และมีสติ สมาธิผลสุดท้ายจะทำให้เกิดการพิจารณาโดย
ใช้ปัญญาเป็นที่ตั้ง เมื่อดำเนินทุกอย่ างด้วยเหตุด้วยผล ก็จะเกิดความพอเพียง
5 : ร่าเริง รื่นเริง คึกคัก ครึกครื้น
คาถาที่ว่านี้ ในหลวงรัชกาลที่ 9 ทรงรับสั่งเสมอ เ พ ร า ะจิตเป็นเรื่องสำคัญต้องมีอารมณ์ขันอยู่ตลอดเวลา มองเห็นทุกอย่ าง
เป็นเรื่องสนุก จึงจะสามารถทำงานได้สำเร็จรวดเร็วและมีประสิทธิภาพเมื่อตัวเราร่าเริง ยิ้มแย้มแจ่มใส บรรย า กาศรอบตัว
คนรอบข้างที่อยู่กับเราก็รื่นเริงไปด้วย
6 : อักโกธะ หรือ ความไม่โกรธ
เป็นอีกหลักข้อหนึ่งในทศ พิธราชธรรม เ พ ร า ะเมื่อโกรธแล้ว มักจะเสียหายหากคุมอารมณ์ไม่อยู่ในเรื่องไร้ส า ร ะเมื่อไหร่
ก็ตามที่มีเรื่องมากระทบใจ แค่ลองพลิกอารมณ์มองให้เห็นเป็นเรื่องสนุกๆ เท่านี้ทุกอย่ างก็จบ
7 : อวิโรธนะ คือ การดำรงอยู่ในความถูกต้องเสมอ
เป็นหลักทศ พิธราชธรรมที่ต้องรักษาให้มั่นหากอย่ างปฏิบัติตาม ในหลวงรัชกาลที่ 9 โดยยึดหลักธรรมะที่ต้องมีทั้งสองอย่ าง
คือ ทั้งความดีและความถูกต้อง เ พ ร า ะบางอย่ างดีแต่ไม่ถูกต้อง บางอย่ างถูกต้องแต่ไม่ดีการกระทำของเราต้องตรวจสอบ
อยู่ตลอดเวลา เป็นธรรมหรือเปล่า นั่นคือ ดีและถูกต้องหรือเปล่า
8 : รั ก ษ า กายและจิต
ผู้สูงอายุต้องรั ก ษ า กายให้ดี เ พ ร า ะเงินทองไม่มีประโยชน์ เอาแค่พอเพียงต่อชีวิตความเป็นอยู่ ที่เหลือเป็นส่วนเกินที่เรา
ไม่ได้ใช้เรื่องจิตก็สำคัญเช่นกัน ต้องโปร่งใส อย่ าไปขุ่นมัวโดยที่ไร้ประโยชน์คำนึงไว้ว่า เวลาอยู่ในโลกนี้สั้นแล้ว ดังนั้น
อย่ าเสียเวลาเป็นทุกข์ แต่ให้ Enjoy last minute
9 : อย่ าหยุดทำงาน
เกษียณแล้ว อย่ าเอาแต่นั่งๆ นอนๆ เ พ ร า ะเมื่อไหร่ที่เราหยุดทำงาน ร่ า ง ก า ย ของเราก็จะหยุดตามลงไปด้วยเหมือนรถ
ที่จอดเฉยๆ สตาร์ตไม่ติดในหลวงรัชกาลที่ 9 ทรงมีรับสั่งว่าอย่ าหยุดด้วยจิตและกายก็อย่ าหยุดด้วย ทำให้ ดร.สุเมธ ยังคง
ทำงานทุกวัน ส่งผลให้แข็งแรงจนถึงวันนี้
10 : ใช้ชีวิตโดยรั ก ษ า ความเป็นธรรมดาเอาไว้
อย่ ายึดติดยศถาบรรดาศักดิ์ แต่ให้ทำชีวิตอยู่อย่ างธรรมดา เรียบๆ ง่ายๆ เ พ ร า ะจะยิ่งใหญ่มาจากไหนเกษียณแล้วทุกอย่ าง
สูงสุดคืนสู่สามัญ ไม่ต้องเป็นวีไอพีหรอก เ พ ร า ะจะเป็นวีไอผีอยู่แล้ว
