ทุกจังหวะในชีวิตของพวกเราล้วนผูกติดอยู่กับ “นาฬิกา” ไม่ว่าจะเป็นเสียงนาฬิกาปลุกในยามเช้า
หรือนาฬิกาข้อมือที่คอยย้ำเตือนถึงมื้อเที่ยง ทว่าสิ่งเหล่านี้ไม่ใช่นาฬิกาในแบบฉบับของธรรมชาติ
ร่างกายของพวกเราเลือกตอบสนองกับนาฬิกาที่เกิดมาพร้อมๆ กับการวิวัฒนาการของมนุษย์
นาฬิกาชีวิตทำงานอย่างไร..?
ความลับของกลไกในนาฬิกาชีวิต คือยีนส์ที่สร้างโปรตีนที่ใช้ควบคุมกระบวนการต่างๆ ของร่างกายที่จะสลายไปเอง
ในเวลาราวๆ 24 ชั่วโมง ก่อนที่จะเริ่มสร้างขึ้นมาใหม่อีกครั้ง วนเวียนไปเรื่อยๆ ซึ่งกระบวนการนี้เองที่ทำให้ร่างกาย
ของเราทำงานสอดคล้องกับวัฏจักรกลางวัน-กลางคืน และกลไกนี้พบได้ในสิ่งมีชีวิตทั่วไป
นาฬิกาชีวิตของคุณทำงานได้ปกติไหม?
เราใช้ชีวิตอยู่ในวงจรของกลางวันและกลางคืนตลอด 24 ชั่วโมง ซึ่งนาฬิกาชีวภาพของพวกเราใช้แสงและความมืดเป็นเกณฑ์
ในการกำหนดเงื่อนไขในการใช้ชีวิต เช่น เมื่อท้องฟ้าเริ่มมืดลง ร่างกายของเราจะเย็นลงเล็กน้อย ความดันโลหิตจะเริ่มต่ำลง
ความสามารถในการคิดวิเคราะห์จะลดลงช้า ๆ และเราจะเริ่มอยากหย่อนตัวลงบนเตียงเพื่อนอนหลับในที่สุด
ในขณะที่แสงอาทิตย์อ่อนๆ ในช่วงเช้าจะทำให้ร่างกายเราได้ตื่นอย่างช้า ๆ เพื่อเตรียมพร้อมในการใช้ชีวิตไปกับวันใหม่
ผู้ที่ทำงานในช่วงกลางคืน อาจพบว่าพวกเขาไม่สามารถนอนหลับในเวลากลางวันได้แม้จะเหนื่อยล้าเพียงใดก็ตาม
แต่ในขณะเดียวกัน เมื่อถึงเวลากลางคืนที่พวกเขาต้องลุกขึ้นมาทำงาน เขาอาจจะพบว่าร่างกายและประสาทสัมผัสค่อยๆ
อ่อนล้าลงจนถึงขั้นหลับไปดื้อ ๆ สิ่งเหล่านี้เกิดขึ้นเพราะนาฬิกาในตัวพวกเขาพยายามกระตุ้นร่างกายให้ตื่นในเวลากลางวัน
และหลับในเวลากลางคืน
ลดความเสี่ยงโร คต่างๆ “ด้วยการนอนที่เพียงพอ”
การรบกวนวงจรนาฬิกาชีวิตใน อาจส่งผลเสียร้า ยแรงต่อความสามารถในการจดจำ การแก้ปัญหา การตอบสนองทางอารมณ์
และการจดจ่อกับสิ่งใดสิ่งหนึ่ง แต่ถ้าเราเลือกที่จะเมินเฉยต่อสัญญาณเหล่านั้นเป็นปีๆ ก็ยิ่งจะทวีการส่งผลต่อความเสี่ยง
ในการเป็นโร คยอดนิยมอย่างโร คหัวใจ โร คเกี่ยวกับระบบทางเดินอาหาร ตลอดจนโร คอ้วน ซึ่งนอกจากโร คในทางกายภาพแล้ว
การนอนผิดเวลา และพักผ่อนไม่เพียงพอ ยังส่งผลกระทบต่อระบบความจำ และเครียดได้ง่ายมากขึ้นยิ่งกว่าเดิมได้
กล่าวได้ว่าคุณภาพของการนอนเป็นเรื่องสำคัญ มนุษย์เราควรนอนหลับพักผ่อนอย่างเพียงพอ นั้นหมายถึงการที่ร่างกาย
ได้รับการซ่อมแซมฟื้นฟู ทำให้อวัยวะทำงานได้ดีขึ้น ในผู้ที่จำเป็นต้องทำงานกลางคืน หากคุณไม่อยากป่ว ย สิ่งที่ทำได้ดีที่สุด
ก็คือการหลับในช่วงกลางวันเพื่อทดแทน และหาเวลาออกกำลังกาย ตลอดจนรับประทานอาหารที่มีประโยชน์
เนื่องจากการอดนอนนั้นจะทำให้ภูมิต้านทานต่ำลงด้วยเช่นกัน
